Uỷ ban Kiểm tra Trung ương vừa kết luận về những vi phạm, khuyết điểm liên quan đến dự án Formosa Hà Tĩnh của Ban cán sự Đảng Bộ Tài nguyên (giai đoạn 2008-2016) và 5 cán bộ đã, đang giữ cương vị quản lý ở các cấp khác nhau của Bộ này. Mức độ vi phạm, khuyết điểm được xác định là nghiêm trọng, phải xem xét, thi hành kỷ luật.

Bộ trưởng Tài nguyên Trần Hồng Hà cho biết, theo quy định, chỉ có cán bộ cấp Tổng cục thuộc thẩm quyền thì Bộ mới đưa ra hình thức kỷ luật, các trường hợp khác sẽ do cấp cao hơn xem xét.

Cụ thể, theo Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, để xảy ra các vi phạm liên quan đến dự án Formosa Hà Tĩnh, trách nhiệm thuộc về ông Nguyễn Minh Quang, nguyên Bộ trưởng với cương vị là người đứng đầu; ông Bùi Cách Tuyến, nguyên Thứ trưởng, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường và ông Nguyễn Thái Lai, nguyên Thứ trưởng. Các trường hợp này sẽ do Ban bí thư xem xét, thi hành kỷ luật.

Cũng theo Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, ông Mai Thanh Dung trong thời gian giữ chức vụ Cục trưởng Cục thẩm định, đánh giá tác động môi trường và ông Lương Duy Hanh, Cục trưởng Cục kiểm soát hoạt động bảo vệ môi trường đã thiếu trách nhiệm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Bộ trưởng Tài nguyên Trần Hồng Hà nói, với ông Mai Thanh Dung, trước Tết Nguyên đán, Bộ đã có quyết định từ Phó tổng cục trưởng Môi trường sang Phó Viện trưởng chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường. Trường hợp ông Lương Duy Hanh, sau khi có kết luận nêu trên thì Bộ sẽ tiếp tục xem xét các dấu hiệu vi phạm cụ thể là gì, từ đó đưa ra hình thức kỷ luật. “Nguyên tắc là không bao che, sai đến đâu xử đến đó”, ông Hà nói.

Chia sẻ ý kiến cá nhân, một lãnh đạo đương nhiệm của Bộ Tài nguyên cho hay, bước đầu xác định vi phạm của ông Mai Thanh Dung và Lương Duy Hanh chủ yếu do chưa có kiến thức đầy đủ để tham mưu, cảnh giác cao trong dự án lớn như Formosa; chưa phát hiện hai ông này vì yếu tố tư lợi mà vi phạm.

"Trong bối cảnh khó khăn lúc đó, việc thu hút được dự án lớn cho tỉnh nghèo là điều ai cũng muốn, nên mọi người đều ủng hộ, từ đó dẫn đến thiếu sót. Nhưng rõ ràng các cán bộ này đã không sát sao, không dự báo được tình hình, nên dù đó là sơ suất, thiếu sót thì vẫn phải xem xét nghiêm túc, tạo niềm tin với dân", vị lãnh đạo Bộ Tài nguyên nói.

Một góc dự án Formosa Hà Tĩnh. Ảnh: Đức Hùng

Ông Hồ Anh Tuấn: "Về hưu rồi nhưng rất khổ sở"

Uỷ ban Kiểm tra Trung ương cũng đã kết luận Ban cán sự đảng UBND tỉnh Hà Tĩnh các nhiệm kỳ 2004-2011, 2011-2016 thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo; buông lỏng quản lý, điều hành; thiếu kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện dự án; để xảy ra các vi phạm trong thẩm định, phê duyệt, cấp phép và quản lý nhà nước đối với dự án Formosa Hà Tĩnh.

Với các vi phạm nêu trên, trách nhiệm chính thuộc về ông Võ Kim Cự trong thời gian giữ cương vị Phó bí thư Tỉnh ủy, Bí thư BCSĐ, Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011-2016, Phó chủ tịch UBND tỉnh kiêm Trưởng ban quản lý Khu kinh tế (2008-2010) và trách nhiệm của ông Hồ Anh Tuấn, Trưởng ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng (2010-2016).

Hiện đã nghỉ hưu, ông Hồ Anh Tuấn bày tỏ nhất trí với kết luận của cơ quan kiểm tra. "Trách nhiệm Đảng giao, làm chưa được trọn vẹn thì phải nhận khuyết điểm", ông nói.

Ông Hồ Anh Tuấn (nguyên Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Hà Tĩnh. Ảnh: Báo Hà Tĩnh

Theo ông Tuấn, sau sự cố môi trường, Ủy ban Kiểm tra Trung ương có làm việc với với tập thể Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hà Tĩnh, trong đó ông tham gia với tư cách một thành viên. Trong vài lần làm việc, mọi thành viên trong Ban cán sự đều giải trình theo quy định.

Ông Tuấn giãi bày, sai sót trong quá trình điều hành là không thể tránh khỏi, bởi dự án Formosa rất lớn, quy mô hàng nghìn hécta nên trong quá trình triển khai thì "Ban quản lý khu kinh tế khó lòng kham nổi. Có rất nhiều lĩnh vực phải quản lý, nhưng không phải lĩnh vực nào chúng tôi cũng có chuyên môn, hay nói cách khác là không được trang bị đủ kiến thức".

Về việc ông Võ Kim Cự chịu trách nhiệm chính, còn mình chịu trách nhiệm trong các vi phạm liên quan đến dự án Formosa, ông Hồ Anh Tuấn cho rằng việc cấp phép "có cả một hội đồng, chứ không phải riêng mỗi ông Cự hay tôi. Khi cấp trên quyết định thì Trưởng ban quản lý khu kinh tế mới được ký giấy phép".

"Quan điểm của tôi là người đứng đầu phải chịu trách nhiệm. Từ năm 2010 trở đi, tôi là Trưởng ban quản lý khu kinh tế tỉnh, tôi phải nhận khuyết điểm", ông Tuấn nói và cho hay sẵn sàng nhận kỷ luật sau kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương.

Thời điểm sự cố môi trường biển xảy ra tại 4 tỉnh miền Trung (tháng 4/2016), ông Tuấn đã nghỉ hưu nên không tham gia xử lý. Tuy nhiên, trở về đời thường trong giai đoạn đó, ông phải chịu rất nhiều tai tiếng từ hàng xóm, họ hàng, cũng "rất khổ sở".

Cá chết ở Hà Tĩnh thời điểm xảy ra sự cố môi trường biển. Ảnh: Đức Hùng

Ngoài ông Võ Kim Cự và ông Hồ Anh Tuấn, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương xác định các ông Lê Đình Sơn (hiện là Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh), Đặng Quốc Khánh (Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh), Dương Tất Thắng (Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh) và Nguyễn Nhật (Thứ trưởng Giao thông) trong thời gian giữ cương vị Ủy viên BCSĐ UBND tỉnh Hà Tĩnh có phần trách nhiệm.

"Kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương là hoàn toàn khách quan", Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Dương Tất Thắng nói và cho biết quá trình cơ quan kiểm tra làm việc với Hà Tĩnh, ông tham gia với tư cách là thành viên trong Ban thường vụ Tỉnh ủy. "Trong quá trình làm việc này, những ý kiến thảo luận của cấp trên là đúng và phù hợp", ông nói.

Ông Lê Đình Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, cho hay chưa nhận được kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và mới chỉ biết nội dung qua báo chí.

"Tôi là người trong cuộc nên không thể đưa ra đánh giá. Mọi việc đều làm đúng theo quy định, điều lệ của Đảng" ông Sơn nói và cho rằng theo kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương thì trách nhiệm của ông ở mức "kiểm điểm sâu sắc, nghiêm túc rút kinh nghiệm".

Thứ trưởng Giao thông Nguyễn Nhật cho biết, thời điểm năm 2008, dự án Formosa được tỉnh Hà Tĩnh cấp phép đầu tư thì ông là Tổng giám đốc Tổng công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh. Năm 2010, ông Nhật giữ chức Phó chủ tịch UBND tỉnh, thành viên Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hà Tĩnh, được giao phụ trách giải phóng mặt bằng dự án Fomosa. Ông Nhật khẳng định mình không có sai phạm trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng, nội dung này đã được các cơ quan có thẩm quyền kết luận. 

"Tôi đã trao đổi với Ủy ban Kiểm tra Trung ương về trách nhiệm cá nhân, không có sai sót gì trong lĩnh vực mình phụ trách, song Ủy ban yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm chung của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hà Tĩnh thì tôi chấp hành hình thức kiểm điểm", ông Nguyễn Nhật nói.

Trong ngày 23/2, phóng viên đã liên hệ với tất cả các cá nhân có tên trong kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, tuy nhiên ngoài các ý kiến nêu trên thì những người còn lại chưa phản hồi.

Đức Hùng - Phạm Hương - Đoàn Loan - VnExpress