Nỗ lực kêu oan suốt 11 năm của đại gia đình Hàn Đức Long

Ở buồng giam, tử tù Hàn Đức Long tận dụng mọi cơ hội để viết đơn, tranh thủ các phiên tòa để công khai kêu oan; còn anh em góp tiền thuê luật sư bào chữa dù phải thế chấp cả ngôi nhà...

• Bài liên quan: Người 4 lần bị tuyên án tử hình được trả tự do

Trọn đêm đầu tiên ông Hàn Đức Long (huyện Tân Uyên, Bắc Giang) được trả tự do về nhà, cả đại gia đình rộn ràng niềm vui, chẳng ai muốn ngủ. Dân làng, người thân xa gần mừng rỡ đến chia vui. Sáng nay, ông phải nằm trên giường, vừa đo huyết áp vừa trả lời từng câu thăm hỏi.

Cuộc đoàn tụ xuyên đêm của gia đình ông Hàn Đức Long.

Ai cũng quan tâm, 11 năm qua ông làm thế nào để kêu oan, làm thế nào để giữ nguyên niềm tin "sẽ có ngày được tự do"? Đôi mắt trũng sâu, vẻ mặt trầm tư dưới mái đầu bạc gần trắng, ông Long bảo 11 năm qua luôn tự động viên mình lạc quan, cố gắng giảm thiểu những suy nghĩ tiêu cực tác động tới bản thân. "Lúc mới bị tạm giam, tôi không có cơ hội để chứng minh mình vô tội. Nhưng sau này tôi luôn chờ mong những phiên tòa để có thể công khai, trực tiếp trình bày”.

Trong 11 năm này, hễ có cơ hội là ông kêu oan, từ trình bày trực tiếp với cán bộ điều tra, cán bộ trại giam, đến viết đơn gửi tới nhiều cơ quan có thẩm quyền. “Cứ nghĩ ai có thể "nghe" thấy tiếng kêu của mình, tôi đều kêu oan hết”. Có thời gian ông bị phù thận nặng tưởng không qua khỏi nhưng lúc nào cũng thường trực suy nghĩ thôi thúc: "Phải sống".

Ông Long bảo luôn mong chờ và kỳ vọng nhiều ở các phiên tòa nhưng đó lại là lúc thấy mình yếu đuối nhất. Nhìn thấy vợ con, người thân, ông xúc động ảnh hưởng nhiều tới tâm lý khi trình bày nội dung kêu oan. “Tôi sau đó răn mình rằng không được khóc, phải mạnh mẽ thì mới có sức để sống và chứng minh mình vô tội”, ông Long kể.

Rồi có những phiên tòa, cảm thấy tòa không thể hiểu và không muốn hiểu việc kêu oan của mình, ông rơi vào tâm lý chán chường. Trong lúc không giữ được bình tĩnh, ông đã có hành động quá khích đạp đổ vành móng ngựa tại phiên xử. 

11 năm trong tù có đến hơn 9 năm ông mang thân phận tử tù, bị cùm chân và biệt giam. Ngày Tết, chế độ của tử tù đặc biệt hơn những phạm nhân khác, ngoài bánh chưng, giò lụa còn có cả gói quà riêng. “Nhìn bánh trưng mà uất nghẹn, nhưng tôi vẫn động viên phải ăn no để có sức khỏe kêu oan, phải thương vợ con mình đang chịu biết bao tủi nhục", ông Long kể lại.

Còn ở nhà, với niềm tin mãnh liệt rằng chồng vô tội, bà Nguyễn Thị Mai luôn nỗ lực để đi kêu oan, hầu như không đêm nào bà ngon giấc vì đau đáu nỗi buồn. Mỗi ngày ra đường đối mặt bao ánh mắt dè chừng, sự kỳ thị, những câu nói cạnh khóe nhưng bà nhẫn nhịn. “Chỉ đêm đến, khi các con đã ngủ hết tôi mới khóc thầm, thương chồng, thương con mà thấy đời sao cơ cực quá”, bà tâm sự với VnExpress.

Bao nỗi lòng và niềm tin, bà dồn hết vào các lá đơn kêu oan. Cứ hễ tích cóp được tiền làm thuê để làm lộ phí, bà lại bắt xe về Hà Nội gửi đơn. Có lúc gặp người xấu tưởng lành ít dữ nhiều nhưng bà tin được trời thương nên vẫn bình yên. 

Bà biết ơn sự động viên, hậu thuẫn của họ hàng hai bên nội ngoại trong hành trình kêu oan 11 năm để có cái kết có hậu như ngày hôm nay. Gia đình anh trai của ông Long phải thế chấp cả sổ đỏ lấy tiền thuê luật sư bào chữa cho em. Khi không đủ tiền, có người cháu ruột còn dùng cả sổ đỏ của bố vợ anh này... 

Ngồi bên cạnh ông Long, người chị gái 74 tuổi khóc như mưa bảo: "Có ai khổ như nhà chúng tôi không. Mong sao, cơ quan điều tra sớm bắt được hung thủ gây án để gia đình vơi đi nỗi uất ức".

Luật sư Ngô Ngọc Trai cho biết ông và gia đình đã thống nhất đề nghị cơ quan chức năng phải tổ chức buổi xin lỗi công khai nghiêm túc, thể hiện thành ý của bên gây oan sai. Dựa trên việc bồi thường của ông Nguyễn Thanh Chấn, Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận), gia đình sẽ tính toán mức tiền cụ thể.

Luật sư Trai cho rằng ông Chấn bị kết án tù chung thân đã khổ, ông Long bị án tử hình còn khổ hơn. "Hơn 11 mang thân phận tử tù nên dù có mức bồi thường nào cũng không thể đổi lại những tổn thất về sức khỏe, tinh thần cho ông Long".

Bảo Hà - VnExpress